بهمن ۹۵ بود که سر کلاس مسمومیت غذایی بودم.
یادم هست که یک سری نکات گفته شد که برای خودم هم خیلی جالب بود. همان موقع گفتم بعضی از آن‌ها را در اینجا هم بنویسم.
فراموش کردم. دیشب که دوباره عفونی می‌خواندم، این نکات را دیدم. تا دوباره از یاد نرفته است، بهتر است یکی از آن‌ها را بنویسم:
اندک صحبتی در مورد جوشاندن کنسرو‌ها
حدود یکی دو سال پیش، قوت غالبم تن ماهی و ذرت بود. کنسرو هر دو را میگرفتم. برای بیست دقیقه هر دو کنسرو را می‌جوشاندم.
بعد، آن دو را با هم مخلوط میکردم و با سس یا بدون سس (بسته به موجود بودن در خانه)، در کنار فیلم می‌خوردم.
تقریبا، همیشه مقداری‌ش اضافه می‌ماند.
چند ساعت بعد می‌خوردم.
حال که فکر می‌کنم، شانس آوردم که بوتولیسم نگرفتم.
توضیحات:
بعضی از باکتری‌ها، با سم خود ایجاد مسمومیت می‌کنند. وبا مثالی واضح از این دسته است. باکتری‌ای که الان می‌خواهم از آن بگویم، کلستریدیوم بوتولینوم (Clostridium botulinum) نام دارد.
این باکتریِ باهوش، سمی تولید می‌کند که بوتولینوم نام دارد. از قوی‌ترین سموم شناخته شده است. سمیت آن فوق‌العاده بالا است. بعضی از کتاب‌ها، آن را به عنوان کشنده‌ترین سم برای انسان می‌دانند.
این سم نمی‌گذارد که اعصاب بتوانند پیام خود را به ماهیچه‌ها برسانند. در نتیجه، دستورِ انقباض برای ماهیچه‌ها وجود ندارد.
ماهیچه فلج می‌شود. وقتی این فلجی، به ماهیچه‌های تنفسی برسد، فرد ایست تنفسی می‌دهد و فوت می‌کند.
این سم یک ضعف دارد. به گرما حساس است. به همین خاطر کنسرو‌ها را می‌جوشانیم. با جوشاندن کنسرو، سم بوتولینوم از بین می‌رود.
اما خود باکتری نه!
این سم موجود در کنسرو، از فعالیت باکتری به وجود آمده است. باکتری به جوشاندن مقاوم است. حتی جوشاندن‌های طولانی.
خب حالا چه اتفاقی می‌افتد؟
کنسرو را می‌جوشانیم. آن را نوش جان میکنیم. اضافه‌ش را کنار می‌گذاریم تا بعدا دوباره بخوریم. در این فاصله، باکتری محترم، بیدار شده و شروع به تولید سم می‌کند. و ما آن کنسرو را می‌خوریم.
بقیه‌ی ماجرا را می‌توانید حدس بزنید.
پس، به هیچ عنوان، غذای کنسروی را پس از سرد شدن مصرف نکنید که ممکن است آخرین کنسرو زندگی‌تان باشد.
(البته احتمال این که سم ایجاد بشود، نسبت به وقتی که غذا داخل کنسرو است، کمتر است).
شاید این سوال مطرح شود که با خوردن خود باکتری، مشکی ایجاد نمی‌شود؟
برای بزرگسالان اتفاقی نمی‌افتد. باکتری، به طور معمول، نمی‌تواند در دستگاه گوارش ما فعال شود. اما در اطفال چرا.
این باکتری می‌تواند در دستگاه گوارش اطفال شود. کودکان زیر یک سال، بسیار مستعد هستند.
بررسی‌ها نشان داده است که بیشترین غذایی که این کودکان مصرف می‌کنند و حاوی این باکتری هست، عسل هست!
پس،به عنوان حرف پایانی، به اطفال زیر یک سال، عسل ندهید.
پی‌نوشت:حتما اسم بوتاکس را شنیده‌اید. بوتاکس همین سم است. آن را تزریق می‌کنند. ماهیچه فلج می‌شود و در نتیجه چین و چروک پوست که به خاطر ماهیچه‌های زیرش است، از بین می‌رود ?
امیر محمد عزیز ممنون از مطلب خوبت
ما خیلی وقتا تو خوابگاه تن هارو با این ذهنیت که سلف جوشوندشون و بهمون داده بعد از دوسه هفته مصرف میکنیم
شانس اوردیم پس تا الان..
سلام امیرمحمد عزیز
ممنون بابت به اشتراک گذاری این مطلب . از این به بعد حواسم باشه به این موضوع 🙂
خوشحالم که برایت مفید بود سید مهدی عزیز.
شکل شایع‌تر و خطرناک‌تر این حالت، وقتی است که کنسرو رو می‌جوشانیم و آن را در آن روز دست نمی‌زنیم و مصرف آن را به موقعی دیگر موکول میکنیم.
سالم باشی سید عزیز.
سلام.شب بخیر
مطلب آموزنده اى بود??منم بعضى وقتا میشد که تو چند وعده مصرف میکردم! ممنون که یادآورى کردید.
ممنون از مطلب خوبت
سال پیش که وقت نمی‌کردم برم سلف دانشگاه گاهی کنسرو ماهی میگرفتم و زیاد هم اتفاق می‌افتاد که برای وعده بعدی نگهش دارم . هنوز به عفونی نرسیده ام اما احساس نمی‌کردم موضوع می‌تواند چنین جدی باشد آن هم برای کودکان
سلام امیرمسعود.
یه قسمتی رو تو بالا ننوشتم ولی اینجا مینویسم. فکر کنم برای تو جالب باشه.
گویا اسید کمتر معده‌ی کودک زیر یک سال و نمک‌های صفراوی کمتر در این دسته‌ی سنی، دلیل‌هایی هست که باعث میشه باکتری اسپوردار در دستگاه گوارش اطفال به حالت vegetative تبدیل بشه و شروع کنه به تولید سم.
در راستای کامنتی که برات نوشتم تو وبلاگت، به نظرم علوم پایه پر از علت و معلول‌هایی هست که با دونستنش و ارتباطش به بالین می‌تونیم به خودمون لذت فهمیدن رو هدیه بدیم.
یادم رفت بگم که تا اونجایی که من خوندم، شرایط بی‌هوازی هست که سم تولید میشه ولی خب تجربه‌ی استاد گفت که اینکار رو نکنید و کنسرو رو دوباره نخورید. اگه هم میخواین بخورید تا درجه‌ی جوش بالا ببرید دما رو موقع گرم کردن.
ممنون از پیامت امیرمحمد جان
خوشحالم که در رابطه با علوم پایه به من تذکر دادی ، اینجا که همه بر این باورند که همه چی در بالینی و دوره استیجری خودبخود درست می شه