دوش گرفتن: قبل از خواب یا پس از بیدار شدن؟

انتخاب‌های ما مهم‌اند. می‌توانید امروز تصمیم‌هایی بگیرید که فردا به شما انرژی بیشتری می‌بخشند. انتخاب‌های صحیح با گذر زمان به نحوی قابل توجه شانس شما را برای برخورداری از یک زندگی طولانی و سالم افزایش می‌دهند.

مشکل این‌جاست که شما خطراتی که تصمیم‌های کوچک روزمره ایجاد می‌کنند، در لحظه‌ی حال نمی‌بینید. شما فوریتی احساس نمی‌کنید که رژیم غذایی‌تان را تغییر دهید تا زمانی که به دنبال سال‌ها مصرف غذاهای سرخ‌کرده، قند و گوشت‌های فراوری شده در سن ۶۰ سالگی دچار حمله‌ی قلبی شوید.

تصمیم‌های کوچک همه‌چیز را عوض می‌کنند. انتخابِ گزینه‌های بهتر، کار می‌برد. به این منظور، باید هر روز از خود انعطاف و گذشت نشان دهید، اما به زحمتش می‌ارزد.

جملات بالا را از فصل اول کتاب «چگونه بخوریم، بجنبیم، بخوابیم: چگونه انتخاب‌های کوچک به تغییرات بزرگ منجر می‌شوند» انتخاب کرده‌ام. این کتاب را تام راث نوشته و غزاله خطیبی آن را به فارسی ترجمه و نشر هنوز آن را چاپ کرده است.

این کتاب و بحث سبک زندگی من در متمم، دو تلنگری بود برای توجه به کارهای روزمره‌ای که انجام می‌دهم و برای من عادت شده است. احتمال دارد که بعضی از آن‌ها غلط باشد و حتی اگر غلط نباشند، می‌شود آن‌ها را بهتر انجام داد تا مفیدتر واقع شوند.

برای این که خواندن این کتاب و آن بحث متمم، صرفا به خواندن منجر نشود، تصمیم گرفتم از یکی از این عادت‌های روزانه‌ی خودم شروع کنم. دوش گرفتن. به سراغ بررسی آن رفتم.

من خودم، تقریبا همیشه، اگر آن‌قدر خسته نباشم که پشت میز و با چراغ روشن خوابم ببرد، شب قبل از خواب دوش می‌گیرم. دلیلی نداشتم. حس‌ام بهتر بود که تمیز به تخت بروم و بخوابم.

اولین سوالی که در این مورد مطرح می‌شود، زمان آن است. شب قبل از خواب دوش گرفتن بهتر است یه صبح پس از بیدار شدن؟

تصمیم گرفتم که این موضوع را بررسی کنم که ببینم صبح بهتر هست یا شب. نوشته‌ی زیر، جمع‌بندی‌ای از مقاله‌های NY-Times، Time (12Independent و Men’s Health است.

 

نکاتی پیرامون زمان دوش گرفتن

یکی از مهم‌ترین دلایل دوش گرفتن در صبح، از بین بردن حس خواب‌آلودگی و رخوت است. یک دوش کوتاه ۴-۵ دقیقه‌ای، شما را کاملا سرحال کرده، ظاهر شما را بهتر کرده و هم‌چنین، موها را نرم‌تر کرده و باعث می‌شود فرایند shave کردنِ قبل از رفتن به بیرون از خانه، راحت‌تر انجام شود. یادتان باشد که برای شیو کردن، صبح‌ها بهتر از عصر‌ها است. در صبح، تعداد پلاکت‌های ما، نسبت به عصرها بیشتر است. پلاکت‌ها، همانند آجری هستند که هنگام خونریزی، در محل پارگی قرار گرفته و تا سیمانی روی آن سوار شود و خونریزی بند آید.

علاوه بر این، ملحفه‌ها و بالشت و روتختی ما، آن‌قدر که فکر می‌کنیم، تمیز نیستند. دوش گرفتن، پس از بیدار شدن، باعث زدودن این آلودگی‌های منتقل شده از این وسایل، از سطح پوست می‌شود و هم‌چنین آن عرق و چربی‌ای را که در طول شب بر پوست می‌نشیند، پاک می‌کند.

دوش گرفتن در شب نیز، کیفیت خواب شما را افزایش می‌دهد. این‌جا شاید کمی پارادوکس را حس کنیم. چگونه ممکن است که دوش گرفتن، هم باعث شود که خواب‌آلودگی ما از بین برود و هم باعث شود که بهتر بخوابیم؟

قضیه از این قرار است که دمای بدن ما در طول ۲۴ ساعت ثابت نیست. دمای بدن در طول خواب پایین می‌آید. این دلیلی است که بسیاری از کارشناسان با ورزش‌های سنگین در هنگام شب، موافق نیستند. آن‌ها می‌گویند که ورزش کردن در اوان شب، با افزایش دمای بدن، کیفیت خواب را پایین می‌آورد.

به نقش دوش گرفتن برگردیم. چه دوش آب سرد بگیرید و چه دوش آب گرم، به صورت گذرا، پس از استحمام احساس سرما می‌کنید. رطوبتی که از روی بدن تبخیر می‌شود، همانند عرق کردن، باعث خنک شدن سطح پوست می‌شود و تحقیقات نشان داده است که این کاهش دما، به خواب ما کمک می‌‌کند. اما در طول صبح، چون بعد دوش گرفتن، معمولا فعالیت فیزیکی ما با سر کار رفتن شروع می شود و هم‌چنین، متابولیسم بدن دما را بالا می‌برد، دوش گرفتن صبحگاهی اثری مانند شب‌هنگام ندارد.

به این نکته توجه داشته باشید که نباید دوش گرفتن بلافاصله قبل خواب باشد. سعی کنید یک فاصله‌ی حدود یک ساعت و نیم را رعایت کنید.

علاوه بر این، با موی خیس به سراغ خوابیدن نروید. دراز کشیدن روی بالشت، مو را بین بالشت و سر گیر می‌اندازد. رطوبت موی خیس در آن به دام می‌افتد و این رطوبتِ به دام افتاده، باعث افزایش حجم قسمت‌های داخلی مو شده و در نتیجه ممکن است کوتیکل مو پاره شده و مو آسیب ببینید. پس اگر شب‌هنگام دوش می‌گیرید، قبل از رفتن به تخت، موهای خود را خشک کنید.

نکته‌ی حائز اهمیت دیگر، کثیف به تخت رفتن است. در طول روز، انواع مواد آلوده‌کننده‌ی موجود در هوا، مثلا آلرژن‌ها (موادی که باعث حساسیت‌ها هستند)، روی پوست و به خصوص مو می‌نشینند. این مواد از بدن به ملحفه و پتوی شما منتقل شده و آن‌ها را نیز آلوده می‌کنند.

یکی از درمان‌های آلرژی، دوری کردن از همین مواد آلرژن است. وقتی آلرژن‌ها در کنار وسایل خواب شما باشند، نادیده گرفتن آن‌ها کار راحتی نیست.

 

شاید این سوال این‌جا پیش‌آید که چرا خب از مزیت هر دو استفاده نکنیم و روزی دو بار دوش نگیریم؟

در نظر می‌گیریم کسی هستیم که به شدت در حمام، در استفاده از آب صرفه‌جویی می‌کنیم و با توجه به وضعیت آب کشورمان، حواس‌مان به این موضوع است و این موضوع را کنار می‌گذاریم.

مشکل اصلی که با زیاد دوش گرفتن هست، از بین رفتن چربی طبیعی سطح پوست و در نتیجه خشک شدن پوست است و این خشکی خود باعث تحریک بیشتر پوست و اذیت شدن پوست می‌شود.

این به پوست شما هم بستگی دارد. من با همین یک بار دوش ۱۰ دقیقه‌ای در طول روز هم خشکی پوست‌ام خودش را نشان می‌دهد. برای شما ممکن است این‌طور نباشد. علاوه بر پوست شما، به منطقه‌ای که زندگی می‌کنید هم بستگی دارد. به این که رطوبت منطقه‌ی شما چگونه است.

بعد از گفتن همه‌ی این حرف‌ها، اگر بخواهم یک جمع‌بندی کوتاه بکنم، این است:

این موضوع بیشتر به عادت بستگی دارد. هم دوش گرفتن در صبح و هم در شب، مزیت‌هایی دارد؛ اما به نظر می‌رسد که کفه‌ی ترازو، کمی به سمت دوش گرفتن در شب سنگینی می‌کند.

ولی یادتان باشد که عادت به دوش گرفتن روزانه دارید یا ندارید، صبح دوش گرفتن را دوست دارید یا شب دوش گرفتن را، بهتر است که کثیف به سراغ تخت خود نروید. حداقل کاری که می‌توانید انجام دهید شستن صورت است و بهتر است یک دوش کوتاه (حداکثر ۲۰ دقیقه) یک ساعت‌ونیم تا دو ساعت قبل از خواب بگیرید.

پی‌نوشت:‌ متمم مطلب جالبی در مورد فواید دوش گرفتن با آب سرد منتشر کرده است که خواندن آن خالی از لطف نیست.

 

۱۸ نظر

  1. سلام امیرمحمد
    نمیدونم هنوزم مثل قبل میرسی جواب بدی یا نه
    قبلا اینجا ازت در مورد کتاب پرسیدم و کتاب هایی که بهم معرفی کردی عالی بودن
    دلم میخواد برای تابستون چندتا کتاب خوب بخونم
    خوشحال میشم اگه اسم چندتا کتاب یا فیلم خوب که دیدی را بهم بگی

    البته میدونم سرت شلوغه

    راستی قبلا بهت گفته بودم اگه بین همکارات کسی را توی رشته اتاق عمل میشناسی که مدل ذهنیش و دغدغه مندیش مثل خودت باشه و برای رشتش ارزش قائل باشه بهم معرفی کنی
    خواستم یاداوری کنم همچنان دنبال همچین شخصی میگردم و واقعا خوشحال میشم اگه کسی را میشناسی و بهم معرفیش کنی
    حتی اگه از بقیه رشته های علوم پزشکی باشه و البته اول مسیر باشه و‌بخواد مسیر علمیشا قشنگ تر کنه

  2. با سلام و احترام. چقدر بهتون به خاطر قدرت نویسندگی و انتقال افکار در این سن کم حسرت میخورم. همش به خودم میگم ۴۲ سال عمرت رو چه کردی؟ ایکاش شبیه فلش مموری می‌شد این قدرت تفکر شما رو روی استریم سوار کرده و به مغز من منتقل می کردم.‌ پیر چشمی و همزمان مشکل شبکیه سبب محدودیت استفاده من از کتاب‌ها شده اگرچه هنوز هم حداقل ماهی یک کتاب را می‌خوانم.اما مثل قبل نیستم

  3. من از دوران دبیرستان دفتر خاطرات دارم اما به نظرم وبلاگ نویسی بهتره چون شما مهمترین رویدادها و خاطرات و جنبه هاتون رو با زبان شیوا و قابل فهم با بقیه به اشتراک می‌گذارید. صمن اینکه بعدها برای خودتان یک اتوبیوگرافی دیجیتال سیو شده

  4. با سلام و احترام. نوشته های مدرسه پزشکی در وبلاگتون فقط تیتر هستند. آیا برایتان امکان‌پذیر هست که مثل قبل قابلیت دیدن متن کاملشون رو بهشون بدهید؟ قبلا رویش که کلیک میکردم متن کامل می آمد اما حالا نمی آید.

  5. سلام میخواستم ببینم شما برای نوشتن،کتاب های خاصی هم مطالعه کردین؟اگر کردین و امکانش هست معرفی بفرمایین
    منظورم کتاب های تخصصی در حوزه ی نگارش و زبان فارسی هست نه کتب رمان و فلسفه و شعر و ازین قبیل.

  6. امیر محمد عزیز،
    راجع به انتخاب های کوچک و تحقق بخشیدن به آن ها معمولا خوب عمل می‌کنم.
    از امروز برای تمیزکردن فضای ذهنی و اماده شدن برای صبح ها، به کانال آپارات تو سر زدم و به انیگما ورییشن ادوارد الگار گوش دادم. قرار دادم به عنوان جزئی از روتین صبحگاهی ام.
    الان هم داره آداجیو پخش میشه وقتی در حال نوشتن این کامنت هستم.
    خواستم بگم در یکی از انتخاب های من نقش داشتی و ازین بابت از تو سپاسگزارم.
    مراقب خود باش

    • بهنام سلام.

      وای این نوشته‌های قبلی رو که میبینم باورم نمیشه من اینا رو نوشتم :)) دلم میخواد بشینم همه‌شون رو ویرایش کنم. یه جوری هستن.

      در مورد موسیقی، نمیدونی چقدر خوشحالم که این رو میگی. خیلی زیاد. من بیشترین حجم ترافیک‌ام سر یوتیوب میره و اسپاتیفای. برای گوش دادن موسیقی. خیلی دلم میخواد این پست‌های موسیقی رو بیشتر بذارم یا این پادکستی که قرار بود در مورد موسیقی بذارم رو کامل بکنم.
      دلیل نذاشتن پست بیشتر موسیقی فیلتر بودن یوتیوب هست. وگرنه شبی نیست که من اونجا موسیقی گوش ندم. حوصله دانلود کردنش و آپلود کردنش رو ندارم. این هاست خودم هم یه ایراد مسخره میگیره به آپلود ویدیو. کمی سرچ کردم و دلیلش رو پیدا نکردم. مشکلش حجم ویدیو نیست. نمیفهمم چیه. باید تو جایی مثل آپارات آپلود بکنم. اونجا هم که ایراد میگیره به پوشش.

  7. من حتی برلی چند دقیقه صبح حمام کنم خواب الود میشم:/

  8. جالب بود متنتون ولی من هم صبن که بیدار میشم هم شب که میخوام بخوابم سختمه واسه حمام رفتن ترجیح میدم وسط روز باشه :))))

  9. نکاتی که در مورد دوش گرفتن از تحقیقات بدست آوردین و ذکر کردین خیلی جالب بود.در مورد بخور هم چون پوست و مخاط ها مرطوب می شن و سلول های پوست کمی آب به خودشون جذب می کنن هم پوست شفاف تر بنظر می رسه و هم دیرتر چین و چروک پیدا می کنه و هم تنفس راحت تر می شه .من یک آسم آلرژیک خفیف دارم شبایی که بخور روشنه به مراتب راحت تر می خوابم.
    ممنونم

    • خانم خطیبی عزیز

      بابت ترجمه‌ی روان و زحمتی که برای این ترجمه کشیدید واقعا ممنونم. خیلی عالیه که این دسته کتاب‌های سبک زندگی رو که به درستی نکات گفته شده در آن‌ها میشه اعتماد کرد، به زبان فارسی میبینیم.

  10. سلام امیر جان سپاس از نوشتت
    دوش گرفتن در صبح رو من ترجیح میدم خوبه ؛هر روز ساعت ۴:۴۵ دقیقه یا ۵ صبح چه کیفی میده ؛اگه واسه دیگران مزاحمت ایجاد نکنه سر و صدا داره واسه ما که شر شر اب بقیه رو اذیت میکنه دانشجو باشی بهتره یه خونه تنها هستی راحتی
    به نکته های ریزی که قبل از دوش گرفتن شب گرفتن اشاره کردی واقعا همین طوره ؛به طور معمول به الویت شخصی ماها هم بستگی داره و
    اینکه جنس مو هامون چطوره ؛اون روز در معرض گرد و خاک بودیم یا نه،هر روز شم شاید یکم خسته کننده باشه و یه کار روتین ولی تجربه به من ثابت کرده که یه قطع وصل کردن بین این برنامه باشه خوبه (منظورم اینه سه روز بریم یه روز نریم-دوباره سه روز بریم دو روز نریم-خلاصه این عدد ها میشه تغییر کنه ادم تو این قطع کردن ها و شروع کردن ها دوباره یه حس جدیدی هست که تجربه میکنه برای بار اول
    واز همه مهمتر می تونیم بفهمیم بدن ما واقعا در هفته چند بار نیاز داره؛ البته باز هم به شرایط که توش قرار می گیریم بستگی داره.
    برای این قطع و وصل کردنه باید نوشت و وازمایش کرد.من یه سری مشکلات هم داشتم تو خوابیدن و خوردن اصلا خیلی عجیب غریبه باید یه چیزا رو رعایت بکنم من برای غذا خوردنم هم همین کار می کردم البته غذا خوردن یه چیزی پیچیده ای( در طول روز ۳ بار غذا میخوریم و اب هم خودش جداگانه هست)
    که من یه سری مشکلاتی داشتم با هزار تا ازمایش و نوشتن تونستم بفهمم چقدر باید در روز بخورم یا اصلا شاید در روز یک وعده بخورم؛ اقا اصلا من اگه صبح زود بیدار نشم مریضم باید حتما صبح زود از خواب بیدار بشم یا حتما باید ورزش کنم
    مشکلم این بود که اگه زیاد بخوابم یا تغذیه ام سر ساعت خاصی نباشه واقعا میگم سر ساعت خاص این مشکلات این بود که یا صورتم ،دماغم باد می کرد و یه حس بی حالی داشتن کسل بودن بهم دست میداد رفتم دکتر جواب خاصی نگرفتم همش به خودم میگفتم بابا من منحصر به فردم اصلا همه ادم ها منحصر به فردن چکار کنم چه نکنم نوشتم ازمایش کردم تا به برنامه ایده الم رسیدم البته هنوز هم اون جور که باید باشه به طور کامل نرسیدم
    ببخشید امیر محمد جان اینقدر گنگ نوشتم چون اگه میخواستم داستان رو بگم و جزئیات بیشتری رو بگم شاید یه کتابچه میشد یا نوشته ای چند ده صفحه ای یه جورایی با کتاب پیچیدگی محمد رضا میتونم این قضیه رو ربط بدم
    پی نوشت
    لئوناردو داوینچی میگه :تنها پاسخگو طبیعت ازمایش است پس باید هر کاری رو به هزار شکل ازمود
    من میگم حتی اگه اون کار درست بود از راه درست دیگه هم میشه رفت و هم از را اشتباه ش میشه به راه درستش رسید

    • در راستای حرفات بگم که (اون قسمت بی‌حالی و کسلی و …) من خودم اگه اون فرایند دوش روزانه‌ام رو انجام ندم، از بس که به آن عادت کرده‌ام، همان‌قدر کسل و بی‌حوصله می‌شوم که تو برای زیاد خوابیدن و تغذیه‌ات می‌گویی. بنابراین حتی به پیشنهادت نمیتونم فکر کنم :))

  11. چقدر جالب بود ولی من یک رور درمیان حمام میکنم چون کمی تنبلی میکنم تو این زمینه.
    دستگاه بخور و دستگاه اکسیژن رسان چقدر میتونن مفید باشن یا شایدم مضر باشن تو بهتر کردن هوای محیط و برای پوست

  12. من هم عادت هام رو دارم بررسی میکنم و بینشون اعتیاد به گوشی از هم بیشتر من رو آزار میده . باید فکر کنم چجوری تغییر بدم این عادت رو …

    • سلام مهسا.

      وقتت بخیر.

      چیزهایی که میگم از تجارب شخصی خودم هست. امیدوارم برای تو هم مفید واقع بشه. ولی قبلش، شاید بد نباشه که این دو تا مبحث رو در متمم مطالعه کنی:
      ۱. نوموفوبیا چیست؟ آیا شما هم گرفتار آن هستید؟
      ۲. چرا باید وابستگی به موبایل را کاهش دهم؟

      ببین من خودم شروع کارم با بستن ناتیفیکیشن‌ها بود. اون موقع‌ها هنوز اینستاگرام بودم. از بستن ناتیفیکیشن تلگرام و اینستاگرام شروع کردم. اجازه نمیدادم هر لحظه با فرستادن ناتیفیکیشن، حواسم رو پرت کنند.
      قدم بعدی نصب کردن اپلیکیشن forest بود. در این جا کامل معرفی کردمش و امیدوارم به کارت بیاد.
      کار سوم هم که همین الان هم مشغول به انجامش هستم، log out کردن از تلگرام هست. اینستاگرام نیستم وگرنه قطعا اونجا هم همین کار رو میکردم. این که بخوای هر بار که وارد میشی دوباره شماره موبایل وارد کنی و بقیه‌ی ماجرا، خودش باعث میشه کم‌تر وارد بشی.
      کار چهارمی هم که کردم روتین گذاشتم برای خودم. روتین تلگرام و دولینگو. در مورد اون هم در این‌جا نوشتم. امیدوارم به کارت بیاد.

      موفق باشی در کارت.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *