بر فراز آن بلندی، سنتوری ایستاده بود. نیمی اسب، نیمی انسان.

سم‌هایش، همانند سم یک اسب؛

قدرتش، همانند قدرت یک اسب؛

غرورش، همانند غرور یک اسب؛

اما اشک‌هایش،

همانند اشک‌های آدمی.

 

بر فراز بلندی، سنتور در رفت و آمد است،

چرخی به دور کوه می‌زند و باز می‌گردد.

با دنیای رویایی، فاصله‌ها داشت

ولی از دنیای آدمی کمی فراتر رفته است.

 

یک بار، سنتور عاشق مادیانی شد که همراه با او به همه‌جا می‌تاخت.

می‌دویدند و دشت‌ها را درمی‌نَوَردیدند

سنتور و مادیان وحشی.

 

پس از دویدن و درنَوَردیدن

آن‌ها آرام و ساکت در گوشه‌ای ایستادند.

اما سنتور، حرف‌ها داشت. حرف‌ها برای گفتن داشت.

ولی مادیان، فقط روحی مادیانی داشت و حرف نمی‌زد.

 

بر فراز بلندی، سنتور به راهش ادامه داد،

چرخی به دور کوه می‌زد و باز می‌گشت.

با دنیای رویایی، فاصله‌ها داشت

ولی از دنیای آدمی کمی فراتر رفته است.

 

یک بار، سنتور عاشق دختری شد. دختری که رویاهای زیبای سنتور را می‌دانست.

در جنگل، نجواکنان، با هم قدم می‌زدند

سنتور و دختر زیبا.

 

اما هنگامی که قدم زدن و نجوا کردن به پایان رسید،

سکوت کردند و گریستند.

چون سنتور که نسیمی او را به هیجان تاختن دعوت می‌کرد،

به کسی نیاز داشت که بتواند در کنارش بدود و بتازد و درنوردد.

 

بر فراز بلندی،

سنتور کوه را بالا می‌رود و بازمی‌گردد

با دنیای رویایی، فاصله‌ها دارد

و هنوز هم از دنیای آدمی فراتر است.

 

بر فراز آن بلندی، سنتوری ایستاده است.

 

On that hill a centaur stands, half stallion, half man,
and his hoofs are the hoofs of a stallion,
and his strength, it’s the strength of a stallion,
and his pride, the pride of a stallion.
But his tears are the tears of a man.

Over the hill the centaur goes,
round the mountain and back again,
a little too far from the world of dreams,
and just beyond the world of a man.

Once the centaur loved a mare who rode beside him everywhere,
(They were) racing, chasing cross the fields,
(the) centaur and the wild mare.

But with the racing and chasing done,
they stood silent and silent there.
But the centaur, he had words to say.
(But) the mare had only the soul of a mare.

Over the hill he rode on,
round the mountain and back again,
a little too far from the world of dreams,
and just beyond the world of a man.

Once the centaur loved a girl who saw his golden aspiration.
(They were) walking, whispering through the woods,
the centaur and the lovely girl.

But with the walking and whispering done,
they stood silent, and then they cried.
For the centaur felt the stirring breeze,
He needed someone who could ride by his side.

Over the hill, climbing the mountain and back again,
a little too far from the world of dreams,
and still beyond the world of a man.

On that hill a Centaur stands.

 

بارها و بارها شعر بالا را خوانده‌ام. برای خودم زمزمه کرده‌ام. برایش تو ذهنم موسیقی نوشتم. روی ساز آوردمش.

امروز بالاخره تصمیم گرفتم که آن را بنویسم.

 

راستی، ترجمه‌ای که بالا نوشتم، از خودم است. ترجمه‌ای که از شعر خوانده بودم، راضی‌ام نکرد. ترجمه‌ی بی‌غلطی نیست اما قطعا از ترجمه‌ی قبلی بهتر است.

شعر هم از سیلوراستاین است. همان سیلوراستاینی که بارها از او برای دوستانم گفته‌ام و چندین بار از او نوشته‌.

تمام حرف‌هایی که می‌نویسم، فکر‌ها و نظرات خودم است. شاید برای شما صادق نباشد.

---

سنتور، قنطروس یا نیماسب موجودی است که نیمی‌اش اسب و نیمی‌اش انسان است (اگر هری‌پاتر‌ها را خوانده باشید، حتما این موجودات را می‌شناسید). در جایی که باید گردن اسب شروع شود، نیم‌تنه‌ی یک انسان قرار دارد.

نقاشی زیبای بالا را ببینید که از جان لا فارژ (John La Farge) است. سنتوری را به تصویر آورده. به نظرم موجوداتی شگفت‌انگیز اند.

سنتور‌ها داستان‌های جذابی دارند. اگر دوست داشتید، در مورد کایرون Chrion، سنتور خردمند، بخوانید. او به داشتن دانش بالا و مهارت در علم طبابت، مشهور بود. خانواده‌ها آموزش فرزندان خود را به او می‌سپردند. بگذریم. حرفم این نیست.

 

 

می‌خواستم بگویم که

سنتور نمی‌تواند فقط یک اسب باشد و قسمتی از خود را فراموش کند.

سنتور نمی‌تواند فقط آدمی باشد و روحِ آن اسبِ سرکش و طغیان‌گر را فراموش کند.

 

او موقعیتی را تجربه کرده و دیگر نمی‌تواند اسب باشد. دیگر نمی‌تواند انسان باشد.

و این علت درد سنتور است.

سنتور بودن درد دارد. سنتور بودن تنهایی دارد.

 

فکر می‌کنم در بازه‌هایی از زندگی، انتخاب‌هایی کردیم که ما را در موقعیت‌هایی قرار داده و لحظاتی خود را مانند سنتور یافتیم.

 

خیلی وقت بود که دلم می‌خواست چنین پستی بنویسم. نمی‌دانم چرا این‌قدر تعلل کردم. چند روزی هم بود که نوشتنش را شروع کردم و این نوشته در قسمت Draft بود. دیروز با یکی از اساتید عفونی کلاس داشتیم. کلاس در مورد آنتی‌بیوتیک تراپی بود. فکر کنم فرصت مناسبی است این نوشته را کامل کنم.

قبل از شروع: من منظورم از آنتی‌بیوتیک، داروهای ضد باکتری هستند. Antibacterial ها. آنتی‌بیوتیک، تعریف جامع و دقیق‌تری دارد. ولی در این نوشته، منظور از آن، داروهای ضد باکتری‌ها هستند.

---

هر دفعه که مصرف خودسر آنتی‌بیوتیک را می‌بینم، دو حس در من شکل می‌گیرد.

اولی ترس است. ترس از این که چه خواهد شد.

ترس از این که اگر سودوموناس به کولیستین هم مقاوم شود دیگر بدبختیم.

خب مقاوم بشود. مگر این باکتری چه کار می‌کند؟

سودوموناس از آن فرصت‌طلب‌های منتظر است!

هر لحظه در کمین. منتظرِ این که اوضاع برایش مساعد شود.

فرصتش پیش بیاید، چنین عفونتی ایجاد می‌کند:

این عفونت سودوموناسی، بعد از جراحی بر یک پای دیابتی است (لینک منبع عکس).

خب. عفونت را گرفته است. بیایید درمان کنیم. با کدام آنتی‌بیوتیک؟

نمودار زیر را ببینید. مثلا Amikacin را نگاه کنید. سیزده سال پیش، تقریبا هیچ مقاومتی نسبت به آن وجود نداشت. خیلی راحت سودوموناس را می‌کشت. الان بیش از نیمی از سودوموناس‌ها به آن مقاوم‌هستند.

نمودار را از سایت مرکز تحقیقات استاد البرزی برداشتم.

تنها داروی مطمئنی که اکنون داریم، Colisin است.

ولی باز هم ترس وجود دارد.

ترس از این که مقاومت به کولیستین در چین پیدا شده است (دومین مقاله در قسمت مقالات منتخب). می‌گویید ما کجا و چین کجا؟

در تبریز هم پیدا شده است.

این هم مدرکش:

Emergence of colistin resistant Pseudomonas aeruginosa at Tabriz hospitals, Iran

می‌گویید این که فقط دو درصد است؟

حتی اگر خیلی کمتر هم بود نگران کننده است.

یکی دو ماه پیش کلاس کنترل عفونت داشتیم. جمله‌ای که گفته شد این بود:

ثابت شده است که اگر میکروارگانیسمی، مثلا یک باکتری، وارد محیط بیمارستان شود، دیگر قابل ریشه‌کن‌کردن نیست و همیشه باقی می‌ماند.

خب اگر نتوانیم درمان بکنیم چه می‌شود؟

فرد می‌میرد.

---

باز هم ترس دارم.

ترس از این که تنها داروی باقی‌مانده برای برخی از انتروکک‌ها، Linezolid است:

طیف اثر لینزولید باریک است. مهمترین این باکتری ها عبارتند از: استافیلوکک ها (از جمله MRSها و مقاوم به ونکومایسین) انتروکک ها (از جمله مقاوم‌ها به پنیسیلین و ونکومایسین) و استرپتوکک‌ها…

قیمت دارو بسیار گران است ( ۱۰۰ دلار به ازاء هر قرص) و علی رغم آنکه مدت زیادی از معرفی و مصرف آن نمی گذرد مقاومت به آن که به دلیل جهش در RNAریبوزومی روی می‌دهد، گزارش شده است.

(این مطلب را از سایت یکی از استادان بسیار خوبم برداشتم. دکتر میرخانی).

ترس از این که مقاومت به لینزولید نیز امکان‌پذیر است و رخ داده است.

این نمودار را ببینید.

(نمودار از سایت مرکز تحقیقات استاد البرزی)

می‌توانم همین‌طور مثال‌های دیگر بگویم. ولی فکر کنم کافی است.

---

این ترس وجود دارد.

از آن طرف، یک عصبانیت نیز هست. عصبانیت از این که ما خودمان این بلا را سر خودمان آوردیم. تقصیر خودمان است.

این ماجرای مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها، یک طرفه نیست. نمی‌شود گفت که فقط تقصیر پزشک است. نمی‌توانم بگویم فقط تقصیر مصرف خودسرانه است. داشتم فکر می‌کردم که بگویم دو طرفه است. یک طرف پزشک و طرف دیگر بیمار.

بخواهم دقیق‌تر بگویم، همه درگیر هستند. همه‌ی کشورهای جهان و همه‌ی مردم جهان. همه‌ی پزشکان جهان و همه‌ی دولت‌های جهان.

نمی‌توانیم بگوییم آن کشور دارد و ما نداریم.

این روز‌ها، به علت این که سفرهای بین قاره‌ای به راحتی امکان‌پذیر است، هر کجا که مقاومت پیدا شود، همه باید نگران باشیم.

مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها، چیزی نیست که یک کشور بتواند به تنهایی حلش کند.

همه باید در این راه کمک کنند.

چگونه؟

بگذارید ماجرا را از دو سمت بیشتر باز کنیم:

ماجرا از بیماران:

— من سفکسیم هم خوردم و گلوم هنوز خلط داره.

— من آموکسی‌سیلین خوردم و خوب نشدم.

— نمیشه یه چرک خشک کن بهم بدی؟

— تا پنی‌سیلین نزنم خوب نمیشم.

— کوآموکسی کلاو از داروخونه گرفتم ولی سرفه‌هام خوب نشد.

— خلط دارم، چرک خشک کن هم بده.

 

در دو سال‌ گذشته، بارها این جملات را شنیده‌ام. به جرئت می‌توانم بگویم که حداقل یک فرد، در هر بار که من به کلینیک می‌رفتم، با چنین جمله‌ای باعث ترس و عصبانیت من می‌شد.

وقتی جالب‌تر می‌شود که بعد از توضیح استاد هم (در مورد این که شما به آنتی‌بیوتیک نیازی ندارید)، خیلی قانع نمی‌شدند که نیاز ندارند.

انگار اصلا مهم نیست که واقعا به آنتی‌بیوتیک نیاز دارند یا نه.

گویا مصرف آنتی‌بیوتیک، یک امنیت روانی برای‌شان فراهم می‌آورد. امنیت این که صد‌در‌صد حال جسمی‌شان خوب می‌شود.

نکته‌ی ۱:

لطفا همیشه این را یادتان باشد:

وجود خلط مساوی داشتن عفونت نیست. یعنی که وقتی خلط دارید، الزاما عفونت ندارید. اگر عفونت هم نباشد، نیازی به آنتی‌بیوتیک نیست. در ضمن، هر عفونتی هم به آنتی‌بیوتیک نیاز ندارد.

این جمله در مورد سرفه هم صدق می‌کند.

نکته‌ی ۲:

سرماخوردگی با آنتی‌بیوتیک خوب نمی‌شود.

سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است. آنتی‌بیوتیک‌ها به طور کلی بر باکتری‌ها تأثیر می‌گذارند (نوشتم به طور کلی. استفاده‌های دیگری نیز دارند. مثلا از داکسی سایکلین برای مالاریا استفاده می‌شود).

نکته‌ی ۳:

آنتی‌بیوتیک‌ها داروهای خیلی ایمنی نیستند. نباید همین‌طور مثل آبنبات، آن‌ها را مصرف کنیم.

هر دارویی، عوارض جانبی دارد. آنتی‌بیوتیک‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

اتفاقا، آنتی‌بیوتیک‌ها داروهایی هستند که عوارض جانبی آن‌ها می‌توانند مرگبار باشند.

همین پنی‌سیلین را در نظر بگیرید.

عوارض جانبی‌ش شامل طیف گسترده‌ای است. می‌تواند از یک راش پوستی ساده باشد تا یک بیماری زهرماری به اسم سیندرم استیونز-جانسون (Stevens-Johnson syndrome).

درصد شیوع متفاوت دارند. مثلا راش‌های پوستی در حدود ۳ تا ۵ درصد بیماران دیده می‌شود؛ ولی این سیندرم استیونز جانسون، بعد از مصرف پنی‌سیلین‌ها، خیلی خیلی نادر است.

به همین خاطر، سعی می‌کنیم آن‌ها را فقط وقتی مصرف کنیم که کاملا به حضور دارو در بدن نیاز باشد.

(سندرم استیونز-جانسون، عکس از Medscape)

دو تا نیمچه نکته بگم و این قسمت بحث را تموم کنم.

۱. حرف استاد میرخانی را یادم نمی‌رود که می‌گفت: یادتان باشد که پنی‌سیلین‌ها، امن‌ترین آنتی‌بیوتیک‌ها هستند. امن‌ترین‌شان، می‌تواند چنین عوارضی ایجاد کند. الکی آنتی‌بیوتیک تجویز نکنید.

۲. منظورم از پنی‌سیلین، خانواده‌ی پنی‌سیلین است: پنی‌سیلین جی و وی، آموکسی‌سیلین، آمپی‌سیلین و …

---

ماجرا از سمت کادر درمانی:

۱. بهتر است که با یک خاطره شروع کنم.

پیش‌دانشگاهی بودم. به داروخانه رفتم تا دئودورانت بگیرم. چند وقتی بود که یک داروخانه پیدا کرده بودم که بیش از این که داروخانه باشد، لوازم آرایشی-بهداشتی فروشی بود. برای این‌گونه خرید‌ها، مناسب بود. به همان‌جا رفتم.

دکتر داروخانه نیز حضور داشت. یک آقا با ظاهر کاملا مرتب. او بسیار خوش‌برخورد، شیک‌پوش و مودب است. خودش از من پرسید که چه چیزی احتیاج دارم.

گفتم دئودورانت می‌خواهم. یک برندی بود که برای چند سال متوالی از آن استفاده می‌کردم. نام همان را گفتم.

در فاصله‌ای که منتظر بودیم تا دئودورانت را از قفسه‌های بالایی بیاورند، دکتر داروخانه شروع به صحبت کرد:

من خودم هم از همین برند استفاده می‌کنم. ولی علاوه بر کاری که شما می‌کنید، یک کار دیگه هم می‌کنم. برای این که مطمئن بشم که لباسم بو نمی‌گیرد، هم‌زمان با دئودورانت از آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کنم.

بعد از استحمام، کمی از محلول اریترومایسین استفاده کرده. می‌گذارم لحظه‌ای بگذرد تا خشک شود. سپس روی همان محل، از دئودورانت استفاده می‌کنم.

آن موقع، مقاومت باکتریایی برای من فقط در حد یک اسم بود. اسمی که مهم هم نبود!

متاسفانه از توضیحاتش خوشم آمد. از او علاوه بر دئودورانت، یک محلول اریترومایسین و یک بسته پنبه هم خریدم.

…

آخه مرد حسابی، تو حداقل هفت سال درس خوندی که بدونی داروها چی به چی هستند.

یعنی می‌خواهی بگی که توی این هفت سال، حتی یک بار هم اسم مقاومت باکتریایی را نشنیدی؟

من مراجعه کننده‌ام. من نمی‌دانم. تو که باید بدانی.

خیر سرت دکترای داروسازی داری!

مگر یک بسته اریترومایسین چقدر سود دارد که حاضر هستی چنین کاری بکنی؟

 

۲. دو ترم پیش با استاد کدیور (فوق تخصص عفونی اطفال) کلاس داشتیم.

هیچ وقت آن کلاس یادم نمی‌رود.

البته اولین دلیل این است که آن کلاس را به جای ۸، ساعت ۷ صبح شروع کرد. آن موقع خانه‌ی من از دانشگاه خیلی دور بود. مجبور شدم کمی زیادی زود راه بیفتم!

آمد در یک ساعت، یک جمع‌بندی در مورد آنتی‌بیوتیک‌ها انجام داد.

آخر کلاس یک حرفی زد که اول باور نکردم:

اگر همین یک ساعت را خوب یاد بگیرید، از ۵۰ درصد پزشک‌های این‌ کشور، سواد بیشتری در مورد تجویز آنتی‌بیوتیک خواهید داشت.

هر چه بیشتر می‌گذرد، می‌بینیم درست گفته است. همین‌طور است.

ما با آنتی‌بیوتیک‌ها overtreatment انجام می‌دهیم.

وقتی که سواد کافی ندارند، به جای این که سوادشان را بیشتر کنند، تعداد آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی را بیشتر می‌کنند.

می‌خواهند یک هدف را بزنند. به علت نادانی‌شان، دیدشان تار است. مجبور هستند چند تیر پرتاب کنند تا یکی به هدف بخورد!

سوادت را زیاد کن!

مثال می‌خواهید؟

فکر می‌کنید چقدر از اسهال‌ها نیاز به آنتی‌بیوتیک دارند؟

تقریبا کم!

فکر می‌کنید برای چقدر از بیمارانی که با اسهال مراجعه می‌کنند، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود؟

تقریبا زیاد!

---

حالا چرا این همه سر و صدا می‌کنیم که آنتی‌بیوتیک سرخود نخورید؟

این همه مقدمه گفتم که به اصل ماجرا برسم. امیدوارم بتوانم این موضوع را منتقل کنم که چرا نباید سر خود آنتی‌بیوتیک مصرف کرد.

موجودات، دارای ماده‌ای به نام DNA هستند. DNA حاوی اطلاعات است. همه می‌دانیم که این DNA است که تعیین می‌کند رنگ چشم ما چه رنگی باشد. سفید پوست هستیم باشیم سیاه پوست یا …

ولی خب DNA فقط حاوی این اطلاعات نیست.

شامی که امشب می‌خورید، توسط ترشحات لوله‌ی گوارش شما، تجزیه شده و به مواد ساده‌تری تبدیل می‌شود که قابل جذب است. نشاسته‌ای که در نان وجود دارد، در نهایت به قند‌های بسیار ساده‌ای تبدیل می‌شود. این قند‌ها باید از لوله‌ی گوارش وارد جریان خون شوند.

ولی بدن ما، جایی نیست که هر کسی همین‌طور سرش را پایین بندازد و رد شود و برود. دارای در‌های مختلفی برای عبور و مرور این موارد ریز هست. این درها می‌توانند نگهبان داشته باشند یا نه.

این DNA که در بالا در موردش صحبت کردیم، حاوی این اطلاعات نیز است. DNA است که می‌گوید این درها چه شکلی باشد. DNA است که حاوی دستورالعمل ساخت موادی است که غذا را تجزیه می‌کند (این مواد، همان آنزیم‌های گوارشی هستند که نام‌شان را شنیده‌اید).

به صورت کلی، از روی DNA‌ ماده‌ای ساخته می‌شود به نام پروتئین. پروتئین واحد‌های عملکردی بدن ما است.

پروتئین‌ها، کارهای مختلفی انجام می‌دهند. بعضی از پروتئین‌ها، واحد‌های ساختاری هستند. مثلا حتما نام کلاژن یا کراتین را شنیده اید. کلاژن در ساختار بافت‌هایی مانند استخوان و غضروف وجود دارد. کراتین، در مو و ناخن وجود دارد.

بعضی از پروتئین‌ها، همین درهایی که در بالا صحبت شد را می‌سازند. آن‌ها مواظب هستند که هر ماده‌ای، همین‌طور وارد سلول نشود. اول باید به او اجازه داده شود.

شاید فکر کنید که داستان من دارد طولانی می‌شود و چه ربطی به آنتی‌بیوتیک‌ها دارد.

ماجرای مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها، کاملا در مورد همین DNA‌ و پروتئین‌ها است.

من موضوع را می‌خواهم خیلی ساده بگویم. تمام جوانب علمی را در نظر نمی‌گیریم و فقط می‌خواهم علت مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها را توضیح دهم.

حتما نام جهش را شنیده‌اید. جهش‌های ژنتیکی.

به تغییر دائم در DNA جهش می‌گویند. این تغییر در DNA، منجر به تغییر در پروتئینی می‌شود که از روی آن قطعه از DNA‌ ساخته می‌شود.

جهش‌ها به علل مختلفی روی می‌دهند. وارد این قسمت اگر بخواهم بشوم، بحث خیلی طولانی می‌شود.

مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها، به دلیل همین جهش‌هایی هست که رخ می‌دهد.

(نکته‌ی بی‌ربط به موضوع: هر سرطانی با جهش‌های ژنتیکی همراه است. همین جهش در دی ان ای است که می‌تواند منجر به سرطان شود. مثلا یکی از جهش‌های مورد نیاز برای سرطانی شدن، جهش در آن قطعه از دی ان ای است که پروتئین‌های کنترل‌کننده‌ی سرعت تقسیم سلول را می‌سازد.)

برای نمونه، مقاومت را در مورد همین پنی‌سیلین توضیح می‌دهم.

پنی‌سیلین‌ها جزو دسته‌ای از آنتی‌بیوتیک‌ها به نام بتا-لاکتام‌ها هستند. آن‌ها بر دیواره‌ی باکتری تأثیر می‌گذارند.

---

داستان را این طور شروع کنیم. “باکی“، باکتری قهرمان داستان ماست. باکی و دوستانش وارد بدن پسر بچه‌ای به اسم امیرمحمد شده‌اند.

امیرمحمد مریض می‌شود و مامانش او را به دکتر می‌برد. دکتر به او پنی‌سیلین می‌دهد.

چند ساعت قبل، یک جهش در DNA باکی رخ داده بود. باکی یک پروتئین جدید داشت. اسمش Beta-Lactamase‌ بود. این پروتئین می‌توانست، پنی‌سیلین را از بین ببرد. باکی در پوست خودش (که همان دیواره‌اش می‌شود!) نمی‌گنجید.

وقتی امیرمحمد آمپول پنی‌سیلین را زد، دوستان باکی همه مردند ولی باکی که خوش شانس بود و این پروتئین جدید را داشت، زنده ماند. او زنده ماند و شروع به تکثیر کرد و امیرمحمد خوب نشد.

مادرش او را دوباره به دکتر برد. دکتر مجبور شد به جای پنی‌سیلین به او کو-آموکسی کلاو بدهد.

در کو-آموکسی کلاو، فقط داروی اصلی وجود ندارد. دارو یک یار کمکی دارد. یک دوست.

این دوست رفت و سر پروتئین جدید باکی را گرم کرد.

متاسفانه باکی هرچقدر تلاش کرد، هوش از سر پروتئین جدیدش رفته بود و وظیفه‌اش را انجام نمی‌داد.

این آنتی‌بیوتیک جدید آمد و دمار از روزگار باکی در آورد و باکی به برزخ باکتری‌ها فرستاده شد!

 

همان داستان انتخاب طبیعی است. باکی، گونه‌ی قوی‌تر بود. او باقی‌ماند و تکثیر پیدا کرد و بچه‌دار شد.

شاید باکی نتیجه یا نبیره‌ای داشته باشد که به کو-آموکسی کلاو هم مقاوم باشد.

آن وقت ما باید به سراغ داروهای قوی‌تر برویم.

و این داستان ادامه می‌یابد.

 

مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها، این گونه اتفاق می‌افتد…

---

چند نکته‌ی پایانی:

۱. همان‌طور که می‌دانید، در بدن ما تعداد زیادی باکتری زندگی می‌کنند.

شاید باور نکنید ولی نیمی از مدفوع ما را باکتری تشکیل می‌دهد.

به داستان امیرمحمد برگردیم. این دفعه امیرمحمد گوش درد گرفته است. دوست “باکی” او را مریض کرده است. دکتر به او آنتی‌بیوتیک می‌دهد.

ما با دانش امروزی خویش، نمی‌توانیم آنتی‌بیوتیک را فقط به محل مورد نظر برسانیم.

ما دلمان می‌خواهد که گوش امیرمحمد خوب شود ولی آنتی‌بیوتیک به جاهای دیگر هم می‌رود. این می‌تواند این باکتری‌های همزیست را مقاوم کند.

۲. با توجه به نکته‌ی بالا، بهترین راه جلوگیری از مقاومت، جلوگیری از عفونت و رعایت بهداشت است.

۳. مقدار مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و در نتیجه سرعت به وجود آمدن مقاومت‌های جدید، بسیار بیشتر از سرعت تولید آنتی‌بیوتیک جدید است.

این باعث می‌شود که سرعت پیش آمدن مقاومت‌ها بیشتر باشد.

ممکن است به جایی برسیم که Pan-Drug Resistant Infection داشته باشیم. یعی عفونتی که هیچ‌گونه دارویی برای آن نداریم.

۴. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها اگر به‌جا نباشد، علاوه بر تحمیل ضررهای جسمی و اقتصادی به فرد، به کل اجتماع نیز ضرر می‌زند. به مرور زمان، دیگر داروهای ارزان‌تر و قدیمی، جواب نمی‌دهند. داروهای گران و جدید را باید مصرف کنیم. داروهایی که معمولا عوارض جانبی زیادی نیز دارند.

 

این همه گفتم که بگویم:

 

بیایید در مصرف آنتی‌بیوتیک، خسیس باشیم.